Beta-glukan – wsparcie w odporności dzieci i dorosłych oraz inne właściwości beta-glukanu

Czy znasz to uczucie, gdy kolejny sezon przeziębień sprawia, że Twój dom zamienia się w prawdziwy szpital polowy? Kiedy dzieci przychodzą ze szkoły z charakterystycznym kaszlem, a Ty już wiesz, że za kilka dni będziesz następną ofiarą domowej epidemii? A może jesteś jedną z tych osób, które mimo zdrowego stylu życia, regularnej aktywności fizycznej i zbilansowanej diety, wciąż czują, że ich odporność mogłaby być mocniejsza?

W dzisiejszym świecie, gdzie stres stał się naszym codziennym towarzyszem, a jakość środowiska pozostawia wiele do życzenia, szukamy naturalnych sposobów wzmocnienia naszego układu odpornościowego. Jednym z takich rozwiązań, które zyskuje coraz większe uznanie w środowisku naukowym, jest beta-glukan – związek, który natura obmyśliła jako naturalną tarczę ochronną dla organizmów żywych.

Beta-glukan to nie kolejny modny suplement diety wymyślony przez marketing. To polisacharyd o udowodnionym działaniu, który od tysięcy lat był obecny w tradycyjnej medycynie wschodu, a dziś przechodzi rygorystyczne testy naukowe w najlepszych laboratoriach świata. W mojej wieloletniej praktyce klinicznej widziałam, jak ten pozornie prosty związek może zmienić jakość życia Pacjentów – od dzieci z nawracającymi infekcjami po dorosłych zmagających się z przewlekłym zmęczeniem.

Gdzie występuje beta-glukan i jak wspiera odporność organizmu?

Beta-glukan to naturalny polisacharyd zbudowany z cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami β-1,3 i β-1,6, występujący naturalnie w ścianach komórkowych grzybów, drożdży, niektórych bakterii oraz zbóż jak owies i jęczmień. To nie przypadek, że natura „wybrała” tę strukturę – beta-glukany pełnią rolę budulcową, nadając wytrzymałość ścianom komórkowym, ale jednocześnie stanowią sygnał rozpoznawczy dla układów immunologicznych wyższych organizmów.

Dlaczego akurat ta struktura? Ewolucja nauczyła nasze komórki odpornościowe rozpoznawać wzory molekularne charakterystyczne dla potencjalnych patogenów. Beta-glukany, będąc obcą dla ludzkiego organizmu strukturą, działają jak „trenażer” dla układu odpornościowego – ucząc go odpowiedniej reakcji bez wywoływania choroby.

Kluczowe jest tutaj zrozumienie, że nie wszystkie beta-glukany są sobie równe. Struktura molekularna, wzór rozgałęzień, masa cząsteczkowá i źródło pochodzenia decydują o ich aktywności biologicznej. Beta-glukan z owsa ma inne właściwości niż ten pochodzący z drożdży, a beta-glukan z grzybów shiitake działa inaczej niż ten z pieczarek.

Beta glukan a odporność: jak glukan „rozmawia” z układem immunologicznym?

W mojej pracy często spotykam się z pytaniem: „Jak to możliwe, że jeden związek może wpływać na tak wiele aspektów zdrowia?” Odpowiedź tkwi w fascynującej interakcji beta-glukanu z naszym układem odpornościowym na poziomie molekularnym.

Beta-glukan jest rozpoznawany przez wyspecjalizowane receptory na powierzchni komórek odpornościowych, głównie przez receptor Dectin-1, ale także przez receptor dopełniacza CR3 i receptory Toll-podobne TLR-2/6. To jak system kluczy i zamków – beta-glukan ma odpowiedni „kształt” molekularny, by wpasować się w te receptory i uruchomić kaskadę reakcji immunologicznych.

Po podaniu doustnym zachodzi fascynujący proces. Beta-glukan jest pochłaniany przez makrofagi w jelitach, które następnie transportują go do różnych organów układu immunologicznego, gdzie uwalniają mniejsze, aktywne biologicznie fragmenty przez kilka dni. To nie jest jednorazowy „strzał” immunologiczny, ale długotrwałe, stopniowe stymulowanie systemu obronnego organizmu.

Co ciekawe, beta-glukan może prowadzić do oligomeryzacji receptorów Dectin-1 na powierzchni komórek, co zwiększa siłę sygnału i umożliwia wykrycie nawet niewielkich ilości patogenów. To jak zwiększenie czułości alarmu przeciwwłamaniowego – organizm staje się bardziej wrażliwy na potencjalne zagrożenia.

Współczesne badania ujawniają jeszcze jeden mechanizm: beta-glukan nie tyle bezpośrednio atakuje patogeny, co przeprogramowuje układ odpornościowy, pomagając mu skuteczniej zarządzać stanem zapalnym i minimalizować uszkodzenia tkanek. To rewolucyjne odkrycie, które zmienia nasze myślenie o immunomodulacji i pokazuje jego ogromny wpływ na odporność.

Studium przypadku: kiedy teoria spotyka się z rzeczywistością kliniczną

Pamiętam 8-letnią Asię, która trafiła do mojego gabinetu z historią nawracających infekcji górnych dróg oddechowych. Dziecko chorowało średnio raz w miesiącu w okresie jesienno – zimowym, co znacząco wpływało na jej rozwój, nauka w szkole była przerywana, a rodzice byli wyczerpani ciągłymi absencjami w pracy.

Po dokładnej analizie dietetycznej i badaniach wykluczających poważniejsze przyczyny immunosupresji, zdecydowałyśmy wraz z rodzicami na wprowadzenie suplementacji beta-glukanem. Wybrałam preparat zawierający beta-glukan pochodzący z drożdży Saccharomyces cerevisiae w dawce 75 mg dziennie – dawkę potwierdzoną w badaniach klinicznych u dzieci.

Po 12 tygodniach suplementacji rodzice odnotowali znaczącą poprawę. Asia przeszła od średnio 9-10 infekcji rocznie do 3-4, a te które wystąpiły, miały łagodniejszy przebieg i krótszy czas trwania. Co równie ważne, dziecko było bardziej energiczne, lepiej się odżywiało i… w końcu mogło uczestniczyć w zajęciach sportowych, które uwielbiało.

Ten przypadek nie jest wyjątkiem. W randomizowanym badaniu kontrolowanym z 174 dzieci w wieku 1-4 lat, suplementacja beta-glukanem w dawce 35 mg lub 75 mg przez 12 tygodni doprowadziła do redukcji czasu trwania i liczby infekcji górnych dróg oddechowych, co potwierdza że beta-glukan zmniejsza częstość i czas trwania infekcji. 

Gdzie znaleźć beta-glukan: preparaty versus naturalne źródła

W praktyce klinicznej kluczowe jest zrozumienie, że „beta-glukan” to nie jeden związek, ale cała rodzina polisacharydów o różnych właściwościach. Wybór odpowiedniego preparatu może decydować o sukcesie terapii.

Beta-glukan który wchodzi w skład owsa i jęczmienia to przede wszystkim jedna z frakcji błonnika rozpuszczalnego o udowodnionym działaniu obniżającym cholesterol. EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) zatwierdził oświadczenie zdrowotne dla beta-glukanu z owsa, stwierdzając, że spożycie co najmniej 3 g dziennie pomaga obniżać poziom cholesterolu LDL. To doskonały wybór dla osób z zaburzeniami lipidowymi czy zespołem metabolicznym.

Beta-glukan z drożdży (głównie Saccharomyces cerevisiae) ma strukturę β-1,3/1,6, która jest szczególnie aktywna immunologicznie, wzmacnia odporność. To właśnie beta-glukany pochodzące z drożdży piekarskich wykazują najlepiej udokumentowane właściwości wspierające układ odpornościowy. W mojej praktyce to pierwsza linia wyboru dla Pacjentów z nawracającymi infekcjami.

Beta-glukan z grzybów (shiitake, maitake, reishi) często występuje w połączeniu z innymi bioaktywnymi związkami, co może wzmacniać jego działanie. Niektóre grzyby, jak boczniaki czy shiitake, są jednym z najlepszych źródeł beta-glukanu, ale ich dostępność i standaryzacja mogą być problemem, natomiast wykazują korzystny wpływ na zdrowie. 

Obalanie mitów: co naprawdę wiemy, a co to marketingowe fantazje?

Przez lata pracy z Pacjentami słyszałam niezliczone mity na temat beta-glukanu. Czas z nimi się rozliczyć – z klasą, ale i z pazurem.

Mit 1: „Beta-glukan to cudowny lek na wszystko”
Rzeczywistość jest bardziej nuansowana. Beta-glukan to immunomodulator, nie panaceum. Jego działanie jest udowodnione naukowo, ale w konkretnych zakresach. Nie wyleczy depresji, nie usunie cellulitu i nie spowoduje, że staniesz się nieśmiertelny. Ale może znacząco wspomóc Twój układ odpornościowy – i to już bardzo dużo.

Mit 2: „Każdy beta-glukan działa tak samo”
Struktura molekularna, masa cząsteczkowa, wzór rozgałęzień i metoda ekstrakci mają ogromny wpływ na aktywność biologiczną beta-glukanu. Nie wszystkie preparaty na rynku są równe. W badaniach klinicznych używa się konkretnych, wysoko oczyszczonych form – nie każdy preparat z apteki będzie miał takie samo działanie.

Mit 3: „Im więcej, tym lepiej”
EFSA uznała za bezpieczne dawki beta-glukanu z drożdży wynosi do 375 mg dziennie w suplementach i do 600 mg w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. Nie ma dowodów, że przekraczanie wymienionych dawek z preparatów zawierających ten składnik przynosi dodatkowe korzyści, a może zwiększać ryzyko działań niepożądanych.

Mit 4: „Beta-glukan nie działa, bo wchłanianie doustne jest minimalne”
To kolejny przykład niepełnej interpretacji danych naukowych. Biodostępność rozpuszczalnych beta-glukanów wynosi rzeczywiście tylko 0,5-4,9%, ale to nie znaczy, że nie działają. Najważniejsze działanie beta-glukanu zachodzi lokalnie w jelitach, a efekty systemowe są wtórne do tej interakcji.

Jak przyjmować beta-glukan u dzieci: syrop, proszek czy inny preparat?

Praca z najmłodszymi Pacjentami nauczyła mnie, że układ odpornościowy dzieci jest jak młode drzewko – potrzebuje odpowiedniego wsparcia, aby wyrosnąć silne i odporne na burze. Beta-glukan może być jednym z takich podpórek.

Niedożywienie dotyka 130 milionów dzieci poniżej 5. roku życia na świecie, brutalnie kompromitując ich odporność i czyniąc je podatnymi na różne choroby i infekcje. Ale nawet w krajach rozwiniętych, gdzie klasycznego niedożywienia nie ma, dzieci mogą cierpieć na deficyty immunologiczne związane ze stresem, zanieczyszczeniem środowiska czy nieodpowiednią dietą.

Kiedy rozważyć suplementację beta-glukanem u dzieci?

• Nawracające infekcje górnych dróg oddechowych (więcej niż 6 epizodów rocznie)
• Przedłużający się czas rekonwalescencji po chorobach
• Częste infekcje bakteryjne wymagające antybiotykoterapii
• Stres związany z rozpoczęciem nauki w szkole lub przedszkolu
• Obciążenia środowiskowe (smog, bierne palenie tytoniu)

Jak przyjmować beta-glukan u dzieci?

U dzieci można stosować beta-glukan w formie syropu, tabletek do żucia lub kapsułek (dla starszych dzieci) czy proszku. Syrop jest często lepiej akceptowany przez małe dzieci, ale należy zwracać uwagę na dodatki słodzące i konserwanty. Preparat w postaci syropu powinien zawierać minimum 35-75 mg czystego beta-glukanu na dawkę.

Pamiętajmy jednak, że u dzieci suplementacja powinna być zawsze przemyślana i przeprowadzona pod nadzorem specjalisty. Organizm dziecka to nie mała wersja dorosłego – ma swoje unikalne potrzeby i ograniczenia.

Preparaty z beta-glukanem dla dorosłych: kiedy odporność potrzebuje wsparcia

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego niektórzy ludzie przechodzą przez sezony infekcji bez szwanku, podczas gdy inni chorują przy każdej okazji? Odpowiedź często tkwi nie w genach, ale w stanie układu odpornościowego i poziomie przewlekłego zapalenia w organizmie.

W mojej praktyce często widzę dorosłych Pacjentów, którzy pomimo pozornie zdrowego stylu życia, zmagają się z:

• Przewlekłym zmęczeniem
• Nawracającymi infekcjami
• Wolnym procesem gojenia ran
• Zwiększoną podatnością na stres

Metaanaliza 16 randomizowanych badań kontrolowanych obejmująca 1449 uczestników wykazała, że beta-glukan może skutecznie redukować uczucie zmęczenia. To szczególnie ważne w kontekście zespołu przewlekłego zmęczenia czy długotrwałych skutków COVID-19.

Dla kogo suplementacja beta-glukanem może być szczególnie korzystna?

• Osoby intensywnie trenujące sport (choć tutaj dane są mieszane)
• Pacjenci po chemioterapii lub radioterapii
• Osoby w przewlekłym stresie lub wypaleniu zawodowym
• Pacjenci z autoimmunologicznymi chorobami skóry
• Osoby starsze z naturalnie osłabionym układem odpornościowym

Dawkowanie u dorosłych

Na podstawie dostępnych badań klinicznych, optymalne dawki beta-glukanu z drożdży wynoszą:

• Profilaktyka infekcji: 250-375 mg dziennie
• Wsparcie w chorobie: do 500 mg dziennie
• Dawki powyżej 600 mg powinny być stosowane tylko pod nadzorem medycznym

Spojrzenie w przyszłość: co przyniosą kolejne badania?

Fascynujące jest to, jak szybko ewoluuje nasza wiedza o beta-glukanie. Jeszcze 10 lat temu głównie mówiliśmy o jego roli w obniżaniu cholesterolu. Dziś rozumiemy złożone mechanizmy immunomodulacji, jutro być może odkryjemy nowe zastosowania.

Najnowsze badania z 2025 roku sugerują, że beta-glukan może być wykorzystywany jako naturalny środek wspomagający walkę z infekcjami wirusowymi, co czyni go potencjalnie cennym narzędziem w przyszłych pandemii.

Interesujące są także badania nad rolą beta-glukanu w „wytrenowanej odporności” – mechanizmie, dzięki któremu układ wrodzony „pamięta” poprzednie infekcje i reaguje silniej na kolejne zagrożenia. To może oznaczać, że regularna suplementacja beta-glukanem działa nie tylko doraźnie, ale buduje długoterminową odporność organizmu.

Przyszłość może też przynieść spersonalizowane dawkowanie beta-glukanu na podstawie analizy mikrobiotu jelitowego, polimorfizmów genetycznych czy markerów immunologicznych. Wyobraź sobie sytuację, w której na podstawie prostego testu krwi lekarz będzie mógł precyzyjnie określić, jaki typ beta-glukanu i w jakiej dawce będzie dla Ciebie najskuteczniejszy.

Jak przyjmować beta-glukan: praktyczny przewodnik po preparatach

Po latach pracy z Pacjentami wiem, że najlepsza terapia to ta, którą można łatwo wprowadzić w życie i utrzymać długoterminowo. Beta-glukan ma tu ogromną przewagę – jest bezpieczny, dobrze tolerowany i nie wymaga specjalnych procedur.

Gdzie znaleźć beta-glukan w naturze – naturalne elementy zbilansowanej diety

• Owsianka z otrębami owsianymi na śniadanie (30g otrębów owsianych dostarcza około 3g beta-glukanu)
• Zupa żurek na zakwasie jęczmiennym – zawiera naturalne beta-glukany z drożdży
• Grzyby shiitake, boczniaki, pieczarki jako dodatek do potraw
• Jęczmień perłowy jako zamiennik ryżu

Preparaty z beta-glukanem: Jeśli decydujesz się na preparat, szukaj preparatów

• Z beta-glukanem o potwierdzonej czystości (min. 75%)
• Od renomowanych producentów z certyfikatami jakości
• Z jasno określonym źródłem (drożdże, owies, grzyby)
• Z informacją o masie cząsteczkowej i strukturze

Jak przyjmować beta-glukan – timing i współdziałanie

Beta-glukan najlepiej przyjmować na pusty żołądek, 30 minut przed posiłkiem. Może być stosowany długoterminowo – nie wywołuje tolerancji ani uzależnienia. Dobrze łączy się z probiotykami, witaminą D i cynkiem, które również wspierają układ odpornościowy.

Przeciwwskazania i skutki uboczne beta-glukanu: kiedy nie stosować?

Mimo wysokiego profilu bezpieczeństwa, beta-glukan nie jest odpowiedni dla każdego. Niektóre badania wykazały, że doustny beta-glukan może nie wykazywać oczekiwanego działania immunostymulującego u wszystkich osób, co sugeruje istnienie indywidualnych różnic w odpowiedzi na ten związek.

Przeciwwskazania bezwzględne dla beta-glukanu

• Uczulenie na drożdże (w przypadku beta-glukanu z drożdży)
• Autoimmunologiczne choroby w fazie aktywnej (może wzmacniać niepożądane reakcje immunologiczne)
• Immunosupresja związana z transplantacją narządów

Przeciwwskazania względne dla preparatów z beta-glukanem

• Ciąża i karmienie piersią (brak wystarczających danych o bezpieczeństwie)
• Choroby jelit w stadium zaostrzenia – ostrośność również w SIBO, IMO
• Równoczesne stosowanie leków immunosupresyjnych

Skutki uboczne beta-glukanu

Beta-glukan jest generalnie bardzo dobrze tolerowany i nie ma większych przeciwwskazań do stosowania. Rzadko mogą wystąpić:

• Łagodne zaburzenia żołądkowo-jelitowe (wzdęcia, biegunka)
• Reakcje alergiczne (głównie przy preparatach z drożdży)
• Pogorszenie objawów u osób z chorobami autoimmunologicznymi

Interakcje z lekami: Beta-glukan może teoretycznie wpływać na skuteczność leków immunosupresyjnych. Jeśli przyjmujesz leki po transplantacji, kortykosteroidy czy metotreksat, skonsultuj suplementację z lekarzem.

Jakie korzyści przynosi spożywanie beta-glukanu dla osób z cukrzycą?

Dla osób z cukrzycą beta-glukan może być szczególnie korzystny, ponieważ ma zdolność do regulowania poziomu cukru we krwi. Jako rozpuszczalny w wodzie błonnik, beta-glukan spowalnia wchłanianie glukozy w jelitach, co prowadzi do bardziej stabilnego poziomu glukozy po posiłkach. Badania pokazują, że regularne spożywanie 3 gramów beta-glukanu dziennie może znacząco obniżyć poziom cukru we krwi i poprawić wrażliwość na insulinę, co jest kluczowe w kontrolowaniu cukrzycy typu 2.

W jakich produktach spożywczych można znaleźć naturalny beta-glukan?

Beta-glukan naturalnie występuje w wielu produktach spożywczych. Najlepszym źródłem są płatki owsiane i inne produkty z pełnego ziarna owsa, gdzie stanowi on znaczącą część błonnika pokarmowego. Można go również znaleźć w jęczmieniu, grzybach (szczególnie w borowikach, shitake i reishi) oraz w drożdżach piekarskich. W mniejszych ilościach beta-glukan występuje w niektórych algach morskich. Coraz częściej beta-glukan dodawany jest również do żywności funkcjonalnej jako składnik wzbogacający o właściwości prozdrowotne.

Jak beta-glukan wpływa na kontrolę apetytu i uczucie sytości?

Beta-glukan, jako rozpuszczalny błonnik, ma zdolność absorbowania wody w przewodzie pokarmowym, tworząc żelową substancję, która zwiększa objętość treści pokarmowej. Ta właściwość bezpośrednio wpływa na uczucie sytości i pomaga kontrolować apetyt. Spożywanie produktów bogatych w beta-glukan pomaga dłużej utrzymać uczucie sytości po posiłku, co może być pomocne w kontrolowaniu masy ciała. Ponadto beta-glukan spowalnia opróżnianie żołądka, co również przyczynia się do dłuższego uczucia nasycenia.

Jakie znaczenie ma beta-glukan dla zdrowia jelita grubego?

Beta-glukan ma znaczący wpływ na zdrowie jelita grubego. Jako błonnik rozpuszczalny w wodzie, stanowi pożywkę dla korzystnych bakterii jelitowych, działając jako prebiotyk. Fermentacja beta-glukanu przez bakterie jelitowe prowadzi do produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które odżywiają komórki nabłonka jelita grubego, wzmacniając barierę jelitową. Regularne spożywanie tego składnika może pomóc w zapobieganiu zaparciom, zespołowi jelita drażliwego oraz wspierać ogólne zdrowie układu pokarmowego.

Kiedy najlepiej suplementować beta-glukan dla maksymalnych korzyści zdrowotnych?

Najlepsze efekty suplementacji beta-glukanu osiąga się, przyjmując go regularnie. W przypadku chęci obniżenia poziomu cholesterolu lub cukru we krwi, zaleca się przyjmowanie go podczas śniadania lub przed największym posiłkiem dnia. Dla wzmocnienia odporności, korzystne jest rozpoczęcie suplementacji na około miesiąc przed sezonem przeziębień. Beta-glukan można przyjmować długoterminowo, gdyż jest to naturalny składnik żywności, niewykazujący efektów toksycznych. Osoby stosujące leki przeciwzakrzepowe powinny konsultować stosowanie beta-glukanu z lekarzem.

Podsumowanie: beta glukan jako inwestycja w przyszłość dla zdrowia. Preparat o wszechstronnym działaniu

Po przeanalizowaniu setek badań naukowych i doświadczeniu tysięcy godzin pracy z Pacjentami, mogę z przekonaniem stwierdzić: beta-glukan to jeden z niewielu suplementów, które mają solidne podstawy naukowe i rzeczywiste zastosowanie kliniczne.

Nie jest to magiczna pigułka na wszystkie dolegliwości, ale może być cennym wsparciem dla układu immunologicznego i pomóc w zwiększeniu odporności szczególnie u dzieci z nawracającymi infekcjami i dorosłych prowadzących intensywny tryb życia. Kluczem do sukcesu jest odpowiedni wybór preparatu, właściwe dawkowanie i cierpliwość – efekty immunomodulacji nie pojawiają się z dnia na dzień.

Czy każdy powinien suplementować beta-glukan? Nie. Czy może być pomocny dla wielu osób? Zdecydowanie tak. Czy warto o nim wiedzieć i rozważyć jego zastosowanie? Bez wątpienia.

Najbardziej intryguje mnie fakt, że beta-glukan reprezentuje coś więcej niż tylko kolejny suplement – to przykład tego, jak nauka może wyjaśnić mechanizmy działania naturalnych związków, które ludzkość wykorzystywała intuicyjnie od wieków. Grzyby i fermentowane produkty zawierające drożdże były cenione w tradycyjnej medycynie nie bez powodu – teraz wiemy dlaczego, dzisiaj to istotny składnik żywności funkcjonalnej. 

W erze medycyny personalizowanej beta-glukan może stać się częścią zindywidualizowanych protokołów wspierania zdrowia. Ale już dziś, z dostępną wiedzą i preparatami, może pomóc wielu osobom w budowaniu silniejszej odporności na życiowe wyzwania.

Czy to oznacza, że beta-glukan rozwiąże wszystkie problemy z odpornością? Oczywiście nie. Ale może być jednym z ważnych elementów układanki zdrowego życia – obok zbilansowanej diety, regularnej aktywności fizycznej, wystarczającej ilości snu i zarządzania stresem.

Ostateczna decyzja o suplementacji zawsze powinna być podejmowana indywidualnie, najlepiej w konsultacji ze specjalistą. Bo choć beta-glukan jest bezpieczny dla większości osób, każdy z nas jest unikalny – i nasze potrzeby zdrowotne również.

Bibliografia

1. Khan N, Menon SS, Heit B. β-Glucan reprograms neutrophils to promote disease tolerance against influenza A virus. Nature Immunology. 2025.
2. Auinger A, Riede L, Bothe G, et al. Yeast (1,3)-(1,6)-beta-glucan helps to maintain the body’s defence against pathogens: a double-blind, randomized, placebo-controlled, multicentric study in healthy subjects. European Journal of Nutrition. 2013;52:1913–1918.
3. De Marco Castro E, Calder PC, Roche HM. β-1,3/1,6-Glucans and Immunity: State of the Art and Future Directions. Molecular Nutrition & Food Research. 2021;65(1):1901071.
4. Dharsono T, Rudnicka K, Wilhelm M, Schoen C. Effects of Yeast (1,3)-(1,6)-Beta-Glucan on Severity of Upper Respiratory Tract Infections: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Study in Healthy Subjects. Journal of the American College of Nutrition. 2019;38(1):40-50.
5.  Rachana Bhoite, Vinita Satyavrat, Manasa Premasudha Sadananda. Clinical benefits of β-glucan supplementation in children: a review.Discov Food. 2022 Dec 27;2(1):37. doi: 10.1007/s44187-022-00038-0
6. Taylor PR, Brown GD, Reid DM, et al. The β-Glucan Receptor, Dectin-1, Is Predominantly Expressed on the Surface of Cells of the Monocyte/Macrophage and Neutrophil Lineages. Journal of Immunology. 2002;169(7):3876–3882.
7. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to oat beta glucan and lowering blood cholesterol. EFSA Journal. 2010;8(12):1885.
8. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific Opinion on the safety of 'yeast beta-glucans’ as a Novel Food ingredient. EFSA Journal. 2011;9(5):2137.